Ukrayna ordusunun Rus güçlerinden geri aldığı Harkiv bölgesine bağlı İzyum kenti sakini Litveninko ailesi, savaş sırasında üç ay boyunca apartmanlarının bodrumundaki sığınakta yaşamak zorunda kaldı. Aile yaşadıklarını anlattı.
Rusya ile Ukrayna ortasında 24 Şubat’tan kısa mühlet sonra İzyum kenti, bölgedeki çatışmaların en şiddetli yaşandığı yerlerden biri oldu.
Rus güçlerinin elinde 6 ay kalan kentin denetimi, yaklaşık 10 gün evvel yine Ukrayna’ya geçti. Kentteki birtakım aileler meskenlerini terk etmek istemediği için kimileri ise maddi imkansızlıktan ötürü savaş sırasında İzyum’da kalmaya devam etti.
Alona-Eduvart çifti ve 32 yaşındaki engelli oğulları Victor savaş sırasında kentte kalanlardan.
Maddi durumları âlâ olmayan aile Eylül 2021’de 3 aylığına Çekya’ya çalışmaya gitmiş. Yılbaşını meskenlerinde geçirmek için İzyum’a dönen aile, savaş başlayınca kentten ayrılamamış.
Tek odalı bir apartman dairesinde 32 yıldır yaşayan Litveninko ailesi, savaşta yaşadıkları sıkıntı günleri anlattı.
Yakındaki bir binanın vurulması nedeniyle meskenin camlarının kırıldığını, duvara monteli televizyonun da yere düşerek parçalandığını aktaran aile, buna karşın konutlarında kalmaya devam ettiklerini ve bulabildikleri naylonlarla pencereyi kapatmaya çalıştıklarını kaydetti.
Litveninko ailesinin yaşadığı apartmanda, her aile ortak mutfak ve tuvaleti kullanıyor.
Şehir yine Ukrayna’nın denetimine geçse de doğal gaz ve elektrik olmadığı için yemekler odun ateşinde pişiriliyor. Odun ateşinden çıkan duman mutfağı kaplıyor.
Ailenin 3 ay boyunca kaldığı sığınağın hali ise bu apartmanda yaşayanların savaş boyunca ne güç günler geçirdiğini gözler önüne seriyor.
Bodrum katından bozma sığınakta ne mutfak ne de tuvalet bulunuyor. Nefes almanın güç olduğu bu sığınakta, savaş devrinde apartman sakinlerinin yattıkları yataklar yerinde duruyor.
“EL FENERİYLE OTURUYORDUK”
Anne Alona savaşın başlarında kentlerinde her şeyin olağan olduğunu, Harkiv merkezinin vurulduğunu haberlerden öğrendiklerini belirtti.
Daha sonra İzyum’un vurulmasıyla kendileri için güç günlerin başladığını söyleyen Alona, “Televizyonda Harkiv’in bombalandığına dair haberler vardı. Sonra bizi bombalamaya başladıklarında genelde daima sığınakta oturduk. Oradan hiç çıkmıyorduk. Elimizde olan besin materyallerinden, konservelerden yemek hazırlıyorduk. Hepimiz orada yemek yedik.” dedi.
Sığınaktaki kaidelerin kendilerini epeyce zorladığını lisana getiren Alona, “Elektrik yoktu, el feneriyle karanlıkta oturuyorduk. Nefes almaya dışarıya çıkıyorduk, orada da bombardıman vardı ve geri sığınağa koşuyorduk. Bu halde yaşadık.” tabirini kullandı.
“OĞLUM DUYMASIN DİYE BAŞINA BATTANİYE SARIYORDUK”
Ailenin engelli oğlu Vital de bu fecî savaşın şahitlerinden.
Anne Alona, oğlunun savaşı hissetmemesi için gayret harcadıklarını kaydederek, “Evimiz de hasar aldı, beton plakları başımıza yıkılacak sandım. Biz öylece oturuyorduk. Tüm bunları görmesin, duymasın diye Victor’un başını battaniyeyle sarıyorduk.” diye konuştu.
“Çekik gözlü” diye tanım ettiği Rus güçlerinin, meskenlerinin kapısına tekme atarak içeri girdiğini ve arama yaptığını lisana getiren Alona, şöyle devam etti:
“Ellerinde tüfeklerle girdiler. Müsaadesiz her şeyi açtılar, buradaki kutuları açtılar, bakıyorlardı, bir şeyler arıyorlardı. Ne aradıklarını da bilemiyorum. Benden para istediler, ben de param olmadığını söyledim. Ona cüzdanı açtım ve içinde yalnızca 5 Grivna olduğunu gösterdim. Onlara, ‘Param olsa buradan çoktan gitmiş olurdum’ dedim. Victor’a koridora hakikat koştu. Ona ‘Ellerini üste kaldır’ diye buyruk verdiler, ben ise oğlumun engelli olduğunu ve ellerini kaldırmayacağını söyledim. Oğlum bir elini kullanamıyor. Biri beni silah tehdidiyle tutuyordu, başkası de oğlumun ayaklarına yanlışsız ateş açtı. Silaha karşı ne yapabilirdik ki? Öylece karşılarında çaresizce duruyorduk, Çocuk titriyordu.”
Baba Eduvart ise baskın sırasında ortak mutfakta oturduğunu ve ortalarında Buryatların da olduğu 8 Rus askerinin kendisini tehdit ettiğini, birisinin de kendisine silah doğrulttuğunu anlattı.
Ukraynalı Eduvart, şöyle davam etti:
“Ben de ne istediğini soruyordum. Buryatlar, odada Alona’yı tutmaya çalışıyordu. Sonra beni dışarıya çıkardılar. İki Ural (askerleri taşıyan Rus üretimi kamyon) ile gelmişlerdi. Öte yandan başıma askeri kaskla vurdular. Biri el bombasını ağzıma sokmakla, beni Rostov’a götürüp yere yatırarak cezalandırmakla tehdit etti, bana, ‘Seni çarmıha gereceğim’ dedi.”
Rus askerlerinin elinden kurtulan aile, artık meskenlerinde savaşın sona ermesini bekliyor.
AA