Enflasyon ve döviz kurundaki artışlarla birlikte şartları giderek daha da ağırlaşan yurttaşlar, yüksek vergi borçlarını öderken de hayli zorlanıyor. Vergi borcunu ödeyemeyen yurttaşların sayısı her geçen gün artarken, haziran ayı başında Gelir Yönetimi Başkanlığı’nın (GİB) e-hacizlere başladığı bildirildi.
SÜREÇ NASIL İŞLİYOR?
– Gelir Yönetimi Başkanlığı, vergi yapılandırması ile taksitlerini ödeyemeyen mükelleflerin hesaplarına, elektronik haciz (e- haciz) yoluyla bloke koyuyor.
– Vergi borçları sebebiyle uygulanan e- haciz, çoklukla maaşlar üzerinden uygulanırken, borcun ve ödemenin durumuna nazaran, gayrimenkul yahut araç üzere menkullere de haciz kararı alınabiliyor.
– Öte yandan, haciz kararları ile birlikte, ödemeyi yapacak olan hesaplara da bloke koyuluyor. Bu da yurttaşların, ödemelerini yaparken zorluklarla müsabakası manasına geliyor.
– Bu biçimde, ölçüsü fark etmeksizin, vergi borcu olan herkesin hesabına bloke koyulabiliyor ve bunun sonucu olarak, küçük ölçüdeki borçlardan büyük mağduriyetler yaratılabiliyor.
“SOSYAL DEVLET UNSURUNA AYKIRI”
Konuya ait Cumhuriyet.com.tr’ye açıklamalarda bulunan Avukat Fırat Çiçek, içinde bulunduğumuz ekonomik şartlar düşünüldüğünde, vergi borcu sebebiyle hesaplara bloke koyulmasının anayasada yer alan toplumsal devlet prensibine karşıt olduğunu vurguladı.
Av. Çiçek, bu durumda taban fiyatlı bir yurttaşa da vergi borcu sebebiyle haciz koyulabileceğini ve maddede buna ait bir istisna olmadığını şu sözlerle hatırlattı:
“Emekli maaş hesabı, mahkeme kararıyla hükmedilmiş nafakalar ve Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunca verilen burs-kredi ve nakdî yardımlar hariç; yurttaşların bankada bulunan hesabına vergi borçları dahil kamu alacakları sebebiyle bloke konulmasını engellemeye yönelik bir istisna bulunmuyor.
Öte yandan, vergi borcu yahut kamu alacakları için taban fiyata haciz konulmayacağına ait de rastgele bir istisna mevcut değil. Tersine kamu alacakları, hacizde öncelikli alacaklardan…”
“İSTİSNAİ DÜZENLEME YAPILMALI”
Asgari fiyatlı bir yurttaşın, temel gereksinimlerini dahi karşılamakta zorluk çektiğinin altını çizen Çiçek; vergi borcu sebebiyle maaşından kesinti yapılan minimum fiyatlı yurttaşların derin bir yoksulluğa itildiğini ve bunun sonucu olarak yurttaşların barınma ve sıhhat üzere temel muhtaçlıklarını da karşılamakta zorlanacağını tabir etti.
Çiçek, taban fiyatla hayatını sürdüren yurttaşların vergi borcu sebebiyle yaşadığı mağduriyetlerin giderilmesi gerektiğine değinerek, “Vergi borcu yahut kamu alacaklarının tahsili için ‘asgari fiyata haciz konulamayacağına’ dair istisnai bir düzenleme yapılmalıdır” dedi.
BORCUN TAHSİLİNDE ‘GELİR DÜZEYİ’ ÖNEMSENMİYOR
Vergi borcunun tahsiline ait de açıklamalarda bulunan Çiçek, vergi borcu yahut kamu alacağı borcunun, devlet tarafından tahsili sürecinde uygulanan metodun, yurttaşlar ve şirketler için tıpkı olduğunu ve bunun yurttaşlar açısından dezavantaj doğurduğunu kelamlarına ekledi. Çiçek, bloke kademesinde, kişinin gelir durumundan çok İş Kanunu gereği emekçi olup olmadığına bakıldığının altını çizdi.
İktidara yakın özel şirketlerin kamu borçlarının silinmesinin adil olmadığını vurgulayan Çiçek, kelamlarına şöyle devam etti:
“İşçilerinin maaşlarında en fazla dörtte bir oranında kesinti yapılarak vergi borcu ödenir. Personel sınıfı dışında kalan yurttaşların maaşlarından ise en az dörtte bir oranında kesinti yapılır.
Ülkede iktidara yakın özel şirketlerin kamuya olan vergi borçlarının silinip, taban fiyatla yaşamaya çalışan vatandaşların maaşlarından vergi borcu kesintisi yapılması hakkaniyete uygun düşmemektedir. Bu durum, vatandaşların adalet ve eşitlik hissini zedelemektedir.”
HESABINA BLOKE KOYULAN BİRİ İTİRAZ EDEBİLİR Mİ?
Avukat Çiçek, vergi borcu sebebiyle hesabına bloke koyulan bir yurttaşın, alacaklı taraf devlet olacağı için, itiraz sisteminin kısıtı olacağını belirtti. Çiçek son olarak, hesap ve vergilendirme yanlışlarına yönelik düzeltme talep eden yurttaşların, s¸ikayet yoluyla Maliye Bakanlıgˆına bas¸vurarak, vergi mahkemelerinde dava ac¸malarının da mümkün olduğunu kelamlarına ekledi.