Romanya’nın başşehri Bükreş’te Azerbaycan elektriğinin Avrupa’ya taşınmasını içeren yeşil güç geliştirme ve iletimi alanında Stratejik İştirak Muahedesinin imza merasimi gerçekleştirildi. İmzaları Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Gürcistan Başbakanı İrakli Garibaşvili, Romanya Başbakanı Nicolae Ionel Ciuca ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın attığı merasime Romanya Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis ve Avrupa Komitesi Lideri Ursula von der Leyen de katıldı.
“DAHA FAZLA KATKIMIZ OLACAK”
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, merasimden evvel gerçekleştirilen yuvarlak masa toplantısında yaptığı konuşmada mutabakatın ehemmiyetine değinerek, “Yeşil güç muahedesiyle, Avrupa’nın güç güvenliğinin sağlanmasına daha fazla katkımız olacaktır. Bu, yeşil güç güvenliğinin oluşturulması için çok değerli bir muahede. Avrupa Komitesi Lideri Ursula von der Leyen’e bu projedeki eforlarından ötürü teşekkür etmek istiyorum. Leyen’in Haziran ayında Azerbaycan ziyareti sırasında güç alanında Azerbaycan ile Avrupa ortasında mutabakat memorandumu imzalamıştı ve artık bu evrakın icrasına başladık” dedi.
2023’DE TOPLAM 24 MİLYAR METREKÜP DOĞALGAZ
Azerbaycan’ın geçtiğimiz yıl Avrupa pazarlarına 8.2 milyar metreküp doğalgaz ihraç ettiğini belirten Aliyev, “Azerbaycan bu yıl Avrupa’ya 11.3 milyar metreküp doğalgaz ihraç etti. Gelecek yıl ise Avrupa’ya en az 11.6 milyar metreküp gazın ihraç edilmesi bekleniyor. 2023’te Azerbaycan’dan ihraç edilen doğal gaz hacmi yaklaşık 24 milyar metreküp olacak. 2021’de ise toplam ihraç edilen doğal gaz hacmi 19 milyar metreküptü” diye konuştu.
Dün SOCAR ve Romgaz’ın Azerbaycan’dan Romanya’ya doğal gaz tedariki konusunda bir muahede imzaladığını hatırlatan Cumhurbaşkanı Aliyev, ”Gelecek yıl 1 Ocak’tan itibaren Azerbaycan, Avrupa pazarına tedarik edilen doğalgaz coğrafyasını daha da genişletecek. Bu her iki taraf için de yararlı. Zira Avrupa Birliği’nin güç güvenliğini sağlaması, Azerbaycan’ın da devasa güç kaynakları için emniyetli bir pazara gereksinimi var” dedi.
“AZERBAYCAN AVRUPA’NIN KIYMETLİ BİR ELEKTRİK TEDARİKÇİSİ HALİNE GELECEK”
Azerbaycan ile Avrupa ortasında yeni bir güç köprüsünün temelinin atıldığını tabir eden Aliyev, “Azerbaycan, yenilenebilir güç alanında büyük bir potansiyele sahip. Azerbaycan, Avrupa’nın kıymetli bir elektrik tedarikçisi haline geliyor. Bilhassa yeşil güç alanında Azerbaycan, yalnızca karada 26 gigawatt yenilenebilir rüzgar ve güneş güç kapasitesine sahiptir. Hazar Denizi’nin Azerbaycan bölümünde rüzgar gücü 157 gigawatt’tır. Azerbaycan, stratejik yatırımcılarından biriyle 2027 yılına kadar 3 gigawatt rüzgar ve 1 gigawatt güneş gücü üretmeyi planlıyor. Bunların yüzde 80’i ihraç edilecek. 2037 yılına kadar en az 6 gigawatt ek güç oluşturmayı planlıyoruz” diye konuştu.
BİRLİKTE ÇALIŞMA VURGUSU
Küresel güç şirketlerinden birinin Azerbaycan’da 10 gigawatt’lık yeşil güç üretimine yatırım yapmayı planladığını söyleyen Aliyev, “İki gün evvel Azerbaycan Güç Bakanlığı diğer bir global güç şirketi ile mutabakat imzaladı. Bu şirket, Azerbaycan’da 12 gigawatt’a kadar rüzgar ve güneş gücü üretimi için yatırım yapmayı planlıyor. Böylelikle Azerbaycan’ın ihracatının birinci basamağında en az 3 gigawatt ek iletim kapasitesi oluşturulmuş olacak. Amaçlarımıza ulaşmak için verimli çalışmalıyız. Azerbaycan, Gürcistan, Macaristan, Romanya ve Avrupa Birliği ile yakın iş birliği ve eşgüdüm içinde takım olarak çalışmalıdır” sözlerini kullandı.
LEYEN’DEN DİKKAT ÇEKEN AÇIKLAMALAR
AB Kurulu Lideri Ursula von der Leyen ise konuşmasında, AB’nin fizibilite çalışmalarının sonuçlanmasının akabinde projeye mali takviye sağlamaya hazır olduğunu söyledi. Leyen, “Proje arz güvenliğimizi güçlendirmeye yardımcı olacak” diye konuştu. Leyen, projenin Gürcistan’a kıymetli yararlar sağlayabileceğini belirterek, “Bu ülkeyi bir elektrik merkezine dönüştürebilir ve AB elektrik piyasasına entegre edebilir. Karadeniz’in altındaki kablo, elektriği Moldova ve Batı Balkanlar’daki komşularımıza ve olağan ki Ukrayna’ya taşıyabilir” dedi.
AB önderleri ortasında Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile yakın alakası bulunan Macaristan Başbakanı Viktor Orban projeden duyduğu memnuniyeti lisana getirerek, “Rusya’dan ucuz hammadde ithalat evresi kapandı. Ekonomik büyüme ve güvenlik istiyoruz. Avrupa için yeni güç kaynakları belirleme konusunda anlaştığımız için buradayız” dedi.
“DAHA FAZLA DAYANIŞMA GÖSTERMELİYİZ”
Romanya Cumhurbaşkanı Iohannis de projenin, Avrupa’nın güç güvenliğini güçlendirme ve Karadeniz bölgesinde iş birliği kurmada değerli bir adım olduğunu vurguladı. Iohannis, “Ukrayna’ya yönelik akınlar nedeniyle mevcut güvenlik durumu göz önüne alındığında meseleleri çözmek için daha güzel iş birliği yapmalı ve daha fazla dayanışma göstermeliyiz” tabirlerini kullandı.
Romanya Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamada, 4 ülke ortasında imzalanan mutabakatın denizaltı ELEKTRİK kablosu projesi için “mali ve teknik çerçeve” sağlayacağı belirtildi. Projenin ayrıyeten güç arzını çeşitlendirmeyi ve bölgesel güç güvenliğini artırmayı hedeflediği vurgulandı. Mutabakat, AB’yi Güney Kafkasya’daki ortaklarına yaklaştıracak ve pak güce geçişine yardımcı olacak. Yaklaşık bin 200 kilometre uzunluğunda olması planlanan denizaltı elektrik kablosu, Azerbaycan elektriğini Gürcistan üzerinden Romanya ve Macaristan’a taşıyacak. 6 yılda tamamlanması beklenen proje, AB’nin Rus gücüne bağımlılığı azaltma eforlarının da bir kesimi olarak görülüyor.