Kahramanmaraş ve Hatay merkezli zelzelelerin akabinde İzmir Ticaret Odası (İZTO), Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) ve İzmir Ticaret Borsası (İTB) İzmir için yol haritası belirlemek gayesiyle bir ortaya geldi. Bu maksatla İZTO, EBSO ve İTB, ‘deprem’ gündemiyle ortak meclis toplantısı gerçekleştirdi.
Meclis toplantısına konuk olan Prof. Dr. Naci Görür, burada bir konuşma yaptı. Görür, Türkiye’de halk ve idarelerin sarsıntısı konuşmak istemediğini, “duymayalım, huzurumuz kaçmasın” diye düşündüğünü savundu.
Bilim gücüyle yönetilen toplumlarda sarsıntı gelmeden evvel gerekenlerin yapıldığını lisana getiren Görür, Elazığ’da 2020 yılında meydana gelen sarsıntıdan evvel bölgede yaşayanları ve yöneticileri uyardığını kaydetti.
Görür, şöyle devam etti:
“İstanbul’da sarsıntısı söylememize karşın İstanbul zelzeleye hazır mı, hayır. Hiçbir şey yapılmadı demek haksızlık olur ancak yeteri kadar yapılmadı. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde birinci sefer bu hükümet bu stratejik kanıyı değiştirmeye kalktı, dedi ki ‘deprem olduktan sonra değil olmadan evvel ziyan azaltma sistemine geçmemiz lazım’. Ben çok umutlandım. Sizin ekonomik sıkıntılarınızdan daha mı az kıymetli, neden sarsıntısı gündeme almıyorsunuz. Terörden, endüstriden, iklimden, işsizlikten daha mı az kıymetli. Zelzeleden daha kıymetli ne var bu ülkede eğitim mi, hukuk mu? En temel sorun sarsıntı. Her sabah güneşin doğacağı üzere bir gerçek.”
“İSTANBUL’DA OLACAK BİR SARSINTI İKTİSADA DE ZİYAN VERİR”
Görür, İstanbul’da olacak bir sarsıntının iktisadın çarklarına büyük ziyan vereceğini, iş dünyasının da bu sarsıntıya hazır olmasının değerli olduğunu kaydetti.
“DEPREME DİRENÇLİ KENTLER YAPILMALI”
Naci Görür, sarsıntısı durduracak güç olmadığına nazaran yapılması gerekenin bilim ve teknolojinin gücüyle sarsıntının vereceği ziyanı azaltmak olduğunu vurguladı. Bu yaklaşıma “risk analizi” dediklerini aktaran Görür, “Yapmamız gereken sarsıntıda ölmemek, ziyanı minimize etmek için sarsıntı dirençli kentler yapmak.” dedi.
“ENKAZLAR ETRAFA ZİYAN VERMEDEN BERTARAF EDİLMELİ”
Kahramanmaraş merkezli zelzeleler nedeniyle milyonlarca ton zelzele molozu oluştuğunu, bunların bertarafının etrafa ziyan vermeden yapılmasının kıymetine işaret eden Görür, bu atıkların geri dönüşümüyle gelir elde edilebileceğini de kaydetti.
Türkiye’de sarsıntı beklenen bölgelere ait öngörülerini paylaşan Prof. Dr. Görür, Hakkari ile Erzincan Bingöl Karlıova’nın yanı sıra İzmir ve Antalya- Muğla ortasındaki kıyı şeridinden telaş ettiklerini aktardı.
‘İZMİR GERÇEK MANADA BİR ZELZELE KENTİ’
Prof. Dr. Görür, “İzmir’de de telaşımız var. Canlı faylar var. Günün birinde harekete geçip sarsıntı olabilir. Etraftaki sarsıntı olmuş faylardan tetiklenebilir. İddia ediyorum bu faylar İzmir zelzelesinde yüklendi. Etraftaki sarsıntılardan gerilim geldiğinde yükleniyor. İzmir, bu kadar canlı fayla bölünmüş ise bu yarımadan buradan çekilmek lazım. Fay tartışmasını bırakalım. İzmir gerçek manasında bir sarsıntı kenti. Çok az kentimizde bu kadar ağır etkin fay sistemi var. Bunlar bugün olmazsa yarın sarsıntı yaratacaktır. Şu anda zelzelelerde sonra, Sisam zelzelesi sonrasında 80 kilometre uzaklıkta 117 kişi öldü. Yapı stokunu sarsıntıya dirençli yapmak lazım. Bunu yapmadan evvel İzmir Büyükşehir Belediyesi şu anda bana nazaran çok yanlışsız akıllı bir iş yaptı. Mikro belgeleme çalışması yapıyor. ODTÜ’lü grupla bu çalışmaları yürütüyor. Dokuz Eylül Üniversitesi’nde Hasan Sözbilir üzere çok kıymetli yer bilimci arkadaşlar var. Bu İzmir’in talihidir. Mikro belgeleme çalışması sonrasında İzmir sarsıntıya dirençli hale getirilmelidir.” diye konuştu.
“YÖNETMELİKLERE UYGUN BİNALAR ÖLDÜRMEZ”
Prof. Dr. Görür, tüm sarsıntı olasılıklarına rağmen yönetmeliklere uygun yapılan binaların hayat kurtaracağını vurgulayarak, şöyle devam etti:
“1999 sonrası yönetmeliklere uygun, kaçak göçek olmadan yapılmış binaların hiçbiri çökmez, sizi öldürmez, sarsıntıda içinden sağ çıkmanıza müsaade eder. ’99 öncesi meskenimiz var’ diyenlere söylüyorum, bir zelzelede bütün binalar çöker mantığı da yanlış. 99 sarsıntısında Gölcük’te araştırma yaptım. Gördüğümüz şuydu, ayakta kalan binaların sayısı çökmüş bina sayısından fazlaydı. Tavsiyem İzmir’deki belediyeyi, üniversiteleri zorlayın halk olarak. Konutlarınızı muayene ettirin. Adamın parası yoksa da devlet el atsın ya da belediye ücretsiz yapsın. Muayene ederseniz en azından zelzeledeki davranışını görebilirsiniz. Bakın seçim geliyor. Talep edin, hani deniliyor ya ‘çocuklar yatağa aç girmesin’. ‘Çocuklar ve aileler zelzelede çatı başlarına çökmeyeceği biçimde biz İzmir’de yapı stokunu güçlendirmeyi vadediyoruz’ desin. Elinde önemli zelzele planı olmayan hiç kimseye oy vermeyin. Partizanlığı bırakın. Sarsıntı işi partiler üstüdür.”