Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Kurulu, İran’ın başşehri Tahran’da dahil olmak üzere ülke genelinde Mahsa Amini’nin vefatının akabinde başlayan protestolarda insan hakları ihlalleri gerçekleştiğine yönelik savları soruşturmak üzere heyet görevlendireceğini açıkladı. BM İnsan Hakları Kurulu’nda yapılan oylama ile alınan karar doğrultusunda, “İran İslam Cumhuriyeti’nde 16 Eylül 2022’den bu yana süren protestolarla ilgili sav edilen insan hakları ihlallerini soruşturmak için yeni bir araştırma misyonu oluşturmaya karar verildi” sözlerine yer verdi. İran’daki kelam konusu hak ihlali argümanlarının incelenmesi için oy çoğunluğunu oluşturan 25 ülke, heyet oluşturulmasından yana oy kullanırken, 6 ülke tasarıya ret oyu verdi, 16 ülke ise çekimser oy kullandı. Kelam konusu oylama 16 Eylül’de İran’da Mahsa Amini’nin ahlak polisi tarafından tutuklandıktan sonra ölmesinden bu yana süren protestolarda şiddet olaylarına ait savları milletlerarası boyutta soruşturabilmek için yapıldı.
“ŞU ANDA TAM TEŞEKKÜLLÜ BİR İNSAN HAKLARI KRİZİ İÇİNDEYİZ”
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Turk hususla ilgili yaptığı açıklamada, “Ülkede olup bitenleri, öldürülen çocukları ve sokaklarda dövülen bayanların imajlarını görmek beni üzüyor. İktidarın sürdürdüğü eski metotlar işe yaramıyor. Şu anda tam teşekküllü bir insan hakları krizi içindeyiz” dedi. Oslo merkezli bir insan hakları kümesi olan Hrana’ya nazaran, Mahsa Amini’nin ahlak polisi tarafından gözaltındayken ölmesiyle tetiklenen protesto hareketinde, İran genelinde 150’den fazla kasaba ve kentte düzenlenen protestolar sırasında en az 440 protestocu öldürüldü, 18 bin kişi ise tutuklandı.
“CEZASIZLIK ADALETİ ENGELLER”
Batılı önderler ise şiddet olayları nedeniyle İran’ı kınadı. Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock yaptığı konuşmada, tüm ülkeleri, “sorumlulardan hesap sorulabilmesini” sağlamaya çağırdı. Baerbock, “Cezasızlık adaleti engeller” dedi.
ABD’nin BM İnsan Hakları Kurulu Büyükelçisi Michele Taylor ise İran’daki şiddet olaylarının soruşturulması için heyet oluşturulması kararını memnuniyetle karşıladığını söylerken, “İranlı yetkililer bu şiddetli baskıyı gerçekleştiremeyecek. Zira memleketler arası bunu toplum izliyor” formunda konuştu.